Bawaria i Wiedeń w wyścigu: Gigafabryki dla AI i prawo do naprawy!
26 czerwca 2025 r. w USA wejdą w życie nowe przepisy dotyczące napraw, zaś Bawaria i Wiedeń liczą na unijne dofinansowanie dla gigafabryk AI.

Bawaria i Wiedeń w wyścigu: Gigafabryki dla AI i prawo do naprawy!
Zaciekłe debaty i ważne decyzje kształtują obecnie politykę europejską i lokalną. W szczególności nacisk położony jest na takie tematy, jak prawo do naprawy i planowane gigafabryki sztucznej inteligencji w Bawarii i Wiedniu.
W USA Teksas stał się niedawno pierwszym stanem pod przewodnictwem Republikanów, który przyjął ustawę wzmacniającą prawo do naprawy urządzeń cyfrowych. Od 1 września 2026 r. producenci w Teksasie muszą zapewnić możliwość naprawy swoich produktów, w tym urządzeń w cenie co najmniej 50 dolarów. Sześć innych stanów, w tym Kalifornia i Nowy Jork, wprowadziło już podobne regulacje. Może to być trend, który odbije się także na Europie. Bawaria i Wiedeń złożyły wnioski o dotacje UE w wysokości do 20 miliardów euro na budowę gigafabryk AI, przy czym znaczną część finansowania przejmie sektor prywatny.
Prawo do naprawy na terenie Europy
We wtorek Parlament Europejski zatwierdził prawo do naprawy zdecydowaną większością 584 głosów do 3. Ustawa ta nakłada na producentów obowiązek nie tylko opłacalnego i szybkiego przeprowadzania napraw, ale także aktywnego informowania konsumentów o przysługującym im prawie do napraw. Urządzenia takie jak pralki, odkurzacze i smartfony muszą dać się naprawić nawet po upływie okresu gwarancyjnego. Zmiana prawa ma na celu uniknięcie emisji 261 mln ton ekwiwalentu CO2 rocznie poprzez wczesną utylizację i tym samym wniesienie znaczącego wkładu w walkę ze zmianami klimatycznymi. Konsumenci powinni skorzystać na nowym rozporządzeniu, które obejmuje także promocję napraw poprzez bony i kampanie informacyjne.
Producenci są wyraźnie zobowiązani do dostarczania części zamiennych i narzędzi naprawczych po rozsądnych cenach. Szczególnie ważna jest informacja dla konsumentów: koszty i przewidywany czas trwania naprawy muszą być widoczne na stronie internetowej producenta. W tym kontekście utworzona zostanie również europejska platforma internetowa zapewniająca przegląd lokalnych dostawców usług naprawczych. Środki te mogłyby nie tylko promować ochronę środowiska, ale także pobudzić gospodarkę, a szacuje się, że nowa dyrektywa pobudzi wzrost gospodarczy w UE o wartości do 4,8 miliarda euro.
Perspektywy i wyzwania
Spojrzenie w przyszłość pokazuje, że Komisja Europejska chciałaby w lipcu przyszłego roku ogłosić w Internecie dalsze szczegóły dotyczące weryfikacji wieku. Tymczasem między dużymi firmami, takimi jak Apple i Google z jednej strony, a dostawcami meta i porno z drugiej, toczy się spór lobbingowy w sprawie wdrażania kontroli wieku.
Apple ogłosił również, że zakończy wsparcie dla Rosetty 2 do jesieni 2027 roku, co może mieć poważne konsekwencje dla użytkowników starszych komputerów Mac z procesorami Intel.
Ogólnie rzecz biorąc, decyzje i inicjatywy w obszarze prawa do napraw i promocji sztucznej inteligencji w Austrii i Bawarii cieszą się dobrą opinią. Czas pokaże, jaki wpływ te zmiany będą faktycznie na konsumentów i środowisko.
Na koniec przyjrzyjmy się pokrótce skutkom społecznym: wielu konsumentów traci rocznie około 12 miliardów euro, kupując nowe rzeczy zamiast je naprawiać. Jednak wraz z nowymi rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego, które mogą wejść w życie w pełni od lipca 2026 r., powinno się to wreszcie zmienić.