Luchthaven Wenen: Wizz Air en Ryanair trekken zich terug vanwege hoge kosten

Luchthaven Wenen: Wizz Air en Ryanair trekken zich terug vanwege hoge kosten

De toekomst van de luchthaven Wenen-Schwechat staat op het spel. Gezien de hogere kosten en kortere vluchtschema's van de luchtvaartmaatschappijen wordt volgend jaar een negatieve passagiersontwikkeling verwacht. Wizz Air kondigde op 10 september aan dat het vanaf eind oktober een aantal vluchten zou opschorten en is van plan zijn basis in Wenen tegen maart 2026 te sluiten. Ryanair zal ook zijn aanwezigheid verminderen en drie van de 19 in Wenen gestationeerde vliegtuigen terugtrekken. Beide luchtvaartmaatschappijen bekritiseren de scherpe stijging van de luchthavengelden en belastingen, die het gevolg zijn van de buitengewone stijging van de exploitatiekosten van de afgelopen jaren. Wizz Air benadrukt dat de vergoedingen sinds 2018 aanzienlijk zijn gestegen. Een omstandigheid die Michael O’Leary, CEO van Ryanair, omschrijft als “absurd hoog” en roept op tot een dringend noodzakelijke verlaging van de vergoedingen.

De luchthaven van Wenen betreurt de beslissingen van de luchtvaartmaatschappijen en waarschuwt voor de mogelijke impact op de algehele passagiersontwikkeling, die dit jaar een record zou moeten bereiken. De luchthavendirectie heeft de politiek al opgeroepen tot een verlaging van de vliegbelasting. Deze belasting levert jaarlijks zo’n 170 miljoen euro op en is gekoppeld aan de consumentenprijsindex en de verkeersgroei. Vanaf 1 januari 2026 kunnen de tarieven met maximaal vijf procent worden verlaagd, omdat dan de speciale Corona-verordening, die een verlaging niet toestond, vervalt. Het Ministerie van Mobiliteit (BMIMI) zou hier een cruciale rol kunnen spelen, omdat het verantwoordelijk is voor het goedkeuren van de vergoedingen.

Korte routes en vertrek bij luchtvaartmaatschappijen

Ryanair is van plan om in concrete stappen drie routes uit zijn wintervluchtschema te schrappen: Billund in Denemarken, Santander in Spanje en Tallinn in Estland. Daarnaast worden ook veel andere verbindingen uitgedund. O’Leary had onlangs een ontmoeting met bondskanselier Christian Stocker en minister van Transport Peter Hanke in Wenen om mogelijke kostenbesparingen te bespreken. Helaas is hij ontevreden over de accommodatie van de overheid. De focus ligt hier op de hoge locatiekosten in Oostenrijk, met name de luchtverkeersbelasting, die ook in veel andere EU-landen niet bestaat.

Ryanair heeft sinds de pandemie een groei van 160 procent gezien en is van plan om tegen 2030 tien extra vliegtuigen in Oostenrijk te baseren als de kosten dalen. Het langetermijndoel is om het aantal passagiers te verhogen van de huidige 7 miljoen naar 12 miljoen per jaar en zo nieuwe banen te creëren. Maar O'Leary waarschuwt dringend: zonder een drastische kostenverlaging zouden 1,5 tot 2 miljoen passagiers minder naar Wenen kunnen worden getrokken, wat niet alleen de prijzen op de ticketmarkten zou opdrijven, maar ook de geplande groeidoelstellingen in gevaar zou brengen.

Een bredere Europese context

De achtergrond van deze ontwikkelingen kijkt ook over de landsgrenzen heen: een onlangs gepubliceerde studie van het federale ministerie van Digitale Zaken en Transport in Duitsland werpt licht op de locatiekosten in het Europese luchtvervoer en laat zien dat de hoge tarieven sinds 2019 ook in Duitsland met 38 procent zijn gestegen. Het Europese gemiddelde lag op een stijging van 26 procent. Veel luchtvaartmaatschappijen bestrijden deze omstandigheden met alle macht, maar zonder veranderingen zou de concurrentiekracht in heel Europa nog moeilijker kunnen worden. Vooral dure hubs als Amsterdam en Londen presteren in vergelijking beter.

Kortom: de luchthaven Wenen-Schwechat staat voor een kritieke tijd. Uit de aankondigingen van de luchtvaartmaatschappijen blijkt dat zowel passagiers als werknemers in de luchtvaartsector getroffen kunnen worden door het afnemende aantal aansluitingen. Als de vereiste aanpassingen niet snel worden doorgevoerd, kan de Weense luchtvaartsector niet alleen momentum verliezen, maar ook internationaal belang verliezen.