Educatie tegen nepnieuws: evenement in Au/Hallertau op de hoogte!

Educatie tegen nepnieuws: evenement in Au/Hallertau op de hoogte!

Onlangs vond in Au/Hallertau een verhelderend evenement plaats voor de Week van de Democratie, waarbij Andre Wolf uit Wenen, een medewerker van Mimikama, een lezing gaf. Wolf betoverde het publiek met zijn lezing over het wijdverbreide probleem van nepnieuws en desinformatie op sociale media. Het initiatief werd gelanceerd door Philipp Barthelme, de gemeenschapsjongerenwerker, en Heidrun Hee, het hoofd van de gemeenschapsbibliotheek, om burgers voor te lichten over de gevaren van manipulatieve inhoud en om hun mediageletterdheid te bevorderen.

De belangstelling voor dit onderwerp is geen verrassing. Sinds de controversiële overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse verkiezingen van 2016 en het Brexit-referendum is het bewustzijn over nepnieuws toegenomen. Er wordt nog steeds onbetrouwbare informatie verspreid op sociale media, vaak door kwaadwillende actoren, wat ook ter sprake kwam tijdens het evenement. Barthelme benadrukte het belang van het uitrusten van mensen met diepgaande kennis om politiek geweld en manipulatieve inhoud tegen te gaan.

Bewustwording over nepnieuws

Wolf legde uit dat sociale media van gebruikers zenders en ontvangers van informatie maken. Hij verdeelde nepnieuws in drie categorieën: ten eerste volledig verzonnen inhoud, ten tweede verkeerd geïnterpreteerde informatie en ten derde echte afbeeldingen of video’s met misleidende beschrijvingen. Aan de hand van duidelijke voorbeelden liet hij zien hoe gericht valse informatie wordt verspreid. Een afbeelding van een vrouw werd ten onrechte in verband gebracht met een migrantenincident, terwijl een afbeelding van doodskisten van Britse soldaten die in omloop waren in de context van de oorlog in Oekraïne feitelijk uit 2006 dateerde.

Wolf presenteerde reverse image search als een essentieel hulpmiddel voor het controleren van inhoud, een methode die iedereen kan gebruiken om de herkomst van afbeeldingen te controleren en zo valse informatie tegen te gaan.

De rol van mediageletterdheid

Wolf besteedde bijzondere aandacht aan het belang van mediageletterdheid. De verspreiding van nepnieuws en desinformatie laat zien hoe belangrijk het is om kritisch om te gaan met media-inhoud. Om de onzekerheid en het wantrouwen in politieke en media-instellingen terug te dringen, zijn bewustmakingsmaatregelen essentieel. Talrijke onderzoeken tonen aan dat politiek actieve groepen specifiek op zoek zijn naar informatie die hun standpunten ondersteunt, wat de verspreiding van nepnieuws kan vergroten.

Om dit tegen te gaan is het raadzaam om diverse bronnen te raadplegen, afzenders te controleren en opzienbarend taalgebruik en tegenstrijdigheden in de informatie kritisch te onderzoeken. Daartoe biedt Mimikama op haar website uitgebreide informatie en hulpmiddelen aan om het publiek bewust te maken van mediageletterdheid.

Ook aan Europese zijde wordt de discussie over nepnieuws serieus genomen. De EU heeft verschillende initiatieven gelanceerd, zoals ‘EU vs. Disinfo’, om specifiek desinformatie te bestrijden. De Wet Digitale Diensten verplicht online platforms om proactieve maatregelen te nemen tegen desinformatie en risico’s transparant te maken voor gebruikers. Vooral in tijden van crisis, waarin nepnieuws zich bijzonder snel verspreidt, is het van cruciaal belang om burgers voor te lichten over deze risico’s en hen te voorzien van de instrumenten om desinformatie te herkennen en te bestrijden.

Over het geheel genomen was het evenement een belangrijke stap in het vergroten van het bewustzijn van dit urgente probleem en het uitrusten van deelnemers met de vaardigheden die ze nodig hebben om beter door de stroom aan informatie te kunnen navigeren die we dagelijks tegenkomen. Als u dieper op het onderwerp wilt ingaan, vindt u op de Mimikama-website een verscheidenheid aan bronnen.

Meer informatie over nepnieuws en de gevolgen ervan vindt u op Kwik, bpb En Deutschlandfunk.