Toekomst in crisis: Blom bespreekt de waarden van de Verlichting

Toekomst in crisis: Blom bespreekt de waarden van de Verlichting

Op 5 juni 2025 vond in Wenen een spannend evenement plaats in de FALTER Arena, waar alles draaide om de toekomst van de waarden van de Verlichting. Historicus, auteur en filosoof Philipp Blom nam het publiek mee op een stevige reis langs de onderwerpen democratie, mensenrechten en evidence-based denken. De explosieve vraag was of deze waarden uit de 18e eeuw vandaag de dag nog steeds de terugkeer van autoritaire structuren kunnen voorkomen. Luidruchtig VLINDER Blom benadrukte de parallellen tussen de omwenteling van de naoorlogse orde en de uitdagingen van vandaag.

De Verlichting, een cruciaal tijdperk in de 17e en 18e eeuw, verenigde de rede, de wetenschap en de individuele vrijheid. Deze idealen zijn van groot belang en vormden de basis voor moderne democratieën, zoals mijn-learning.at onderstreept. Verlichtingsdenkers als Immanuel Kant en John Locke eisten het recht op vrijheid en gelijkheid voor alle mensen op. De successen en mislukkingen van deze waarden zijn vandaag de dag nog steeds merkbaar en zullen ook worden besproken in de volgende FALTER Arena op 11 september 2025, waar onder meer Michael Häupl en Christian Konrad zullen deelnemen.

De hoekstenen van de Verlichting

De kern van de principes van de Verlichting is het geloof in vooruitgang door middel van kennis en onderwijs. Zoals in de Wikipedia Zoals men kan lezen bracht dit tijdperk niet alleen sociale hervormingen met zich mee, maar ook blijvende veranderingen door het nastreven van individuele vrijheid en zelfbeschikking. De roep om de scheiding van kerk en staat begon in deze periode, waarbij denkers als Voltaire heftig pleitten tegen de invloed van religieuze instellingen op de politiek en het onderwijs.

Ook het idee dat ieder mens gelijkheid verdient, ongeacht afkomst, klasse of religie, bloeide. Filosofieën die hun oorsprong vonden in de Verlichting, zoals de ‘Verklaring van de rechten van de mens en van de burger’ tijdens de Franse Revolutie, riepen op tot de afschaffing van privileges en de vaststelling van universele mensenrechten.

Focus op vooruitgang en onderwijs

Een ander aspect van de Verlichting was het geloof in vooruitgang door middel van wetenschap en onderwijs. Ideeën van denkers als John Locke en Rousseau pleitten voor de bevordering van onafhankelijk denken en leidden tot een bredere toegang tot onderwijs. Scholen en universiteiten zijn opgericht om kennis voor iedereen beschikbaar te maken. Olympe de Gouges vocht ook voor vrouwenrechten en vestigde daarmee de aandacht op de onrealisatie van veel verlichtingsideeën.

Deze overwegingen zijn nog steeds van cruciaal belang, vooral als je de recente sociale omwentelingen in ogenschouw neemt. Blom luidt de noodklok en vraagt ​​zich af of het geloof in de waarden van de Verlichting in onze tijd nog steeds congruent is met de werkelijkheid. De dialoog over deze kwesties moet niet alleen recht blijven doen aan het verleden, maar ook aan de toekomst.