Nieuwe herberg in Wenen: waar wordt thuis gekookt?

Nieuwe herberg in Wenen: waar wordt thuis gekookt?

Wanneer je langskomt bij een van de Weense tavernes, merk je vaak dat de huisgemaakte keuken de menukaarten domineert. Maar deze term heeft veel meer te maken met genderrollen en historische omstandigheden dan je in eerste instantie zou denken. Een artikel in de druk brengt aan het licht dat voor veel mensen de term ‘thuiskoken’ nog steeds het idee overbrengt van een traditioneel genderrolmodel.

Uit de etymologie blijkt dat ‘huisman’ dateert uit de 16e eeuw en verwijst naar het mannelijke hoofd van het huishouden dat traditionele rolmodellen versterkt. Soortgelijke patriarchale structuren kom je in veel culturen tegen. Terwijl de Italiaanse taal met ‘Cucina casalinga’ een vrouwelijkere toon uitstraalt, blijft de Engelse term ‘home cooking’ genderneutraal. De Zweedse term ‘husmanskost’ heeft een ouderwetse connotatie die sterk lijkt op onze ‘thuiskoken’.

Een blik op de oorsprong

De geschiedenis leert dat het idee van mannelijke superioriteit relatief nieuw is. Luidruchtig Nationaal Geografisch Het ontstond ongeveer 12.000 jaar geleden met de opkomst van agrarische samenlevingen. Destijds leefden mensen als jagers en verzamelaars in relatief egalitaire gemeenschappen. Maar naarmate samenlevingen sedentair werden, veranderden de machtsverhoudingen en sociale structuren, wat leidde tot een versterking van patriarchale verhalen.

De Neolithische Revolutie bracht niet alleen een nieuwe manier van leven met zich mee, maar bracht ook gezondheidsproblemen met zich mee voor vrouwen, die vaak verzwakt waren door zwangerschap en werk in de landbouw. Naarmate vrouwen eigenaar werden van land en hulpbronnen, verloren ze steeds meer de ondersteunende structuren waaraan ze gewend waren. De mythe van mannelijke dominantie bleef de boventoon voeren, wat leidde tot de uitsluiting van vrouwen van politieke en economische besluitvormingsprocessen.

Culturele implicaties en huidige attitudes

Zoals uit het huidige onderzoek naar de genderverdeling in sociale taken blijkt, blijft de gendertypische rolverdeling een probleem in de 21e eeuw. Ongeveer 40% van de ondervraagden is van mening dat vrouwen beter geschikt zijn om voor kinderen te zorgen, terwijl ongeveer een kwart van mening is dat taken duidelijk aan vrouwen zijn toegewezen. Dit laat zien dat, ondanks de vooruitgang op het gebied van gelijkheid, oude denkwijzen nog steeds erg populair zijn. Slechts ongeveer 70% van de ondervraagden zou willen dat de taken gelijkelijk tussen de geslachten worden verdeeld, zoals blijkt bpb.de valt te lezen.

Het valt dus nog te zeggen: de term ‘thuiskoken’ is niet alleen een culinaire uitdrukking, maar weerspiegelt ook diepgewortelde sociale structuren die door de eeuwen heen zijn gegroeid. Het is tijd om deze oude patronen in twijfel te trekken en ook in de kroeg genderstereotypen te doorbreken. Lekker eten is immers niet alleen een kwestie van traditie, maar ook van gelijkheid.